cách cài đặt file iso Windows 10 qua USB boot chuẩn và an toàn

Việc cài đặt lại hệ điều hành Windows 10 là một quy trình cần thiết để nâng cấp hệ thống, khắc phục lỗi hoặc đơn giản là làm mới máy tính. Để thực hiện điều này một cách hiệu quả, việc hiểu rõ cách cài đặt file iso từ USB boot là cực kỳ quan trọng. Phương pháp này đảm bảo tính ổn định và sạch sẽ cho hệ thống, giúp bạn có được trải nghiệm máy tính tốt nhất. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn chi tiết từng bước, từ chuẩn bị đến hoàn tất quá trình cài đặt, đảm bảo bạn có thể tự tin thực hiện tại nhà. Chúng ta sẽ khám phá các khía cạnh về file ISO Windows, cách tạo USB boot chuyên nghiệp và những thiết lập BIOS/UEFI cần thiết, biến một tác vụ kỹ thuật phức tạp thành một quy trình đơn giản, dễ theo dõi.

Chuẩn bị trước khi cài đặt Windows 10 từ file ISO

Trước khi bắt đầu quá trình cài đặt hệ điều hành, việc chuẩn bị kỹ lưỡng là yếu tố then chốt giúp quy trình diễn ra suôn sẻ và tránh gặp phải các sự cố không mong muốn. Dưới đây là những thành phần cơ bản bạn cần có trong tay.

File ISO Windows 10

File ISO là một hình ảnh đĩa chứa toàn bộ dữ liệu của bộ cài đặt Windows 10. Bạn nên tải file này từ nguồn chính thức của Microsoft để đảm bảo tính an toàn, bảo mật và tránh các phiên bản đã bị chỉnh sửa, có thể chứa mã độc hoặc gây lỗi hệ thống. Microsoft thường cung cấp công cụ Media Creation Tool, cho phép bạn tải về phiên bản Windows 10 mới nhất và tạo file ISO hoặc trực tiếp tạo USB cài đặt. Việc lựa chọn phiên bản phù hợp (Home, Pro, 32-bit hay 64-bit) tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng và cấu hình phần cứng của máy tính bạn.

USB cài đặt có khả năng boot

Một chiếc USB có dung lượng tối thiểu 8GB là cần thiết để chứa toàn bộ file ISO Windows 10 và các file boot cần thiết. Dung lượng đề nghị là 8GB để đảm bảo không gian đủ cho các phiên bản Windows lớn hơn hoặc các công cụ hỗ trợ khác. Tốc độ của USB cũng ảnh hưởng đáng kể đến thời gian tạo và tốc độ cài đặt; USB 3.0 hoặc cao hơn sẽ nhanh hơn đáng kể so với USB 2.0. Quan trọng nhất, hãy sao lưu tất cả dữ liệu quan trọng có trên USB trước khi sử dụng, vì quá trình tạo USB boot sẽ định dạng lại ổ đĩa, xóa sạch mọi dữ liệu hiện có.

Phần mềm tạo USB boot chuyên nghiệp

Phần mềm tạo USB boot là công cụ thiết yếu giúp chuyển đổi file ISO thành một USB có khả năng khởi động (bootable USB), cho phép máy tính khởi động từ USB thay vì ổ cứng. Có nhiều lựa chọn phần mềm phổ biến, mỗi loại có những ưu điểm riêng:

• Rufus: Đây là một trong những phần mềm tạo USB boot được đánh giá cao nhất nhờ tốc độ nhanh, giao diện thân thiện và khả năng tương thích tốt với cả hệ thống BIOS truyền thống và UEFI hiện đại. Rufus đặc biệt hữu ích khi bạn cần tùy chỉnh các tùy chọn boot như sơ đồ phân vùng (MBR hoặc GPT).
• Windows 7 USB/DVD Download Tool: Một công cụ đơn giản và trực quan từ Microsoft, phù hợp cho người dùng mới bắt đầu.
• Hiren’s BootCD PE: Mặc dù không chỉ để cài Windows, Hiren’s BootCD chứa nhiều công cụ hữu ích cho việc sửa chữa, khôi phục hệ thống và có thể được dùng để boot vào môi trường PE để cài đặt Windows.
• WinSetupFromUSB, ZOTAC WinUSB Maker: Các phần mềm khác cũng có thể thực hiện tốt chức năng tương tự, cung cấp thêm tùy chọn cho người dùng có kinh nghiệm.

Việc lựa chọn phần mềm phù hợp sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong quá trình tạo USB và tránh được những rắc rối không đáng có.

Tạo USB boot từ file ISO Windows 10

Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ các công cụ cần thiết, bước tiếp theo là tạo một USB có khả năng khởi động để có thể bắt đầu cài đặt Windows 10. Quá trình này sẽ biến chiếc USB thông thường của bạn thành một ổ đĩa cài đặt hệ điều hành.

Quy trình chung để tạo USB boot là khá đơn giản nhưng yêu cầu sự chú ý đến từng chi tiết. Đầu tiên, bạn cần cắm USB đã chuẩn bị vào máy tính của mình. Điều quan trọng cần nhớ là toàn bộ dữ liệu trên USB sẽ bị xóa sạch trong quá trình này, vì vậy hãy đảm bảo rằng bạn đã sao lưu tất cả các tệp quan trọng trước khi tiếp tục.

Tiếp theo, mở phần mềm tạo USB boot mà bạn đã chọn, ví dụ như Rufus. Trong giao diện của phần mềm, bạn sẽ cần chọn USB của mình từ danh sách các thiết bị. Sau đó, tìm và chọn file ISO Windows 10 mà bạn đã tải về trước đó. Phần mềm sẽ tự động nhận diện và thiết lập các thông số cần thiết.

Một trong những quyết định quan trọng là chọn loại hệ thống và hệ thống file. Bạn sẽ thường thấy các tùy chọn như UEFI hay Legacy (BIOS) và hệ thống file NTFS hoặc FAT32. UEFI là chuẩn mới hơn, được sử dụng trên hầu hết các máy tính hiện đại, trong khi Legacy (BIOS) phổ biến trên các máy tính cũ hơn. Đối với Windows 10, NTFS là hệ thống file mặc định và được khuyến nghị. Nếu máy tính của bạn hỗ trợ UEFI, hãy chọn sơ đồ phân vùng GPT và kiểu boot UEFI. Nếu là máy cũ hơn, hãy chọn MBR và BIOS (hoặc CSM).

Sau khi đã thiết lập xong các tùy chọn, nhấn nút “Bắt đầu” hoặc “Start” để phần mềm tiến hành tạo USB boot. Quá trình này thường mất khoảng 10 đến 15 phút, tùy thuộc vào tốc độ đọc/ghi của USB và hiệu suất của máy tính. Khi hoàn tất, bạn sẽ có một USB boot sẵn sàng để cài đặt Windows 10.

Thiết lập BIOS/UEFI để khởi động từ USB

Khi đã có USB boot trong tay, bước tiếp theo là hướng dẫn máy tính khởi động từ USB thay vì ổ cứng chứa hệ điều hành cũ. Điều này được thực hiện thông qua việc điều chỉnh các thiết lập trong BIOS hoặc UEFI của máy tính.

Khởi động lại máy tính và nhanh chóng nhấn phím nóng để truy cập vào cài đặt BIOS hoặc UEFI. Các phím này thay đổi tùy theo nhà sản xuất máy tính; thông thường là F2, F12, Del, Esc hoặc F10. Bạn cần nhấn liên tục phím này ngay sau khi bật máy tính cho đến khi màn hình thiết lập BIOS/UEFI xuất hiện. Nếu bạn không biết chính xác phím nào, hãy tham khảo sách hướng dẫn của máy tính hoặc tìm kiếm trên mạng.

Truy cập BIOS

Sau khi vào được giao diện BIOS/UEFI, bạn sẽ dùng các phím mũi tên để điều hướng. Tìm đến tab “Boot” hoặc “Startup”, hoặc có thể là “Boot Options”. Trong phần này, bạn cần tìm mục liên quan đến thứ tự khởi động (Boot Order) hoặc các thiết bị có thể khởi động (Boot Device Priority).

Tìm kiếm tùy chọn “Removable Devices”, “USB Storage Device” hoặc “External Drive”. Di chuyển tùy chọn này lên vị trí đầu tiên trong danh sách thứ tự khởi động. Điều này đảm bảo rằng máy tính sẽ ưu tiên khởi động từ USB của bạn trước khi cố gắng khởi động từ ổ cứng. Nếu bạn đã tạo USB boot theo chuẩn UEFI, hãy tìm kiếm tùy chọn boot UEFI cho USB của bạn.

Thiết lập thứ tự boot

Cuối cùng, sau khi đã thay đổi thứ tự boot, bạn cần lưu lại các thay đổi và thoát khỏi BIOS/UEFI. Thông thường, phím F10 được sử dụng để “Save and Exit”. Máy tính sẽ tự động khởi động lại và lúc này, nếu USB boot của bạn đã được tạo đúng cách, nó sẽ bắt đầu quá trình cài đặt Windows 10. Nếu máy tính vẫn khởi động vào hệ điều hành cũ, hãy kiểm tra lại các bước tạo USB boot và thiết lập BIOS/UEFI một lần nữa.

Bắt đầu cài đặt Windows 10 từ USB boot

Sau khi đã thiết lập thành công BIOS/UEFI để khởi động từ USB, máy tính của bạn sẽ bắt đầu quá trình cài đặt Windows 10. Đây là giai đoạn quan trọng nhất, nơi bạn sẽ thực hiện các cấu hình cơ bản cho hệ điều hành mới.

Màn hình đầu tiên xuất hiện sẽ là nơi bạn lựa chọn ngôn ngữ, định dạng thời gian, tiền tệ và kiểu bàn phím. Hãy chọn “Vietnamese (Vietnam)” cho cả ba mục nếu bạn sử dụng tiếng Việt và muốn các thiết lập địa phương phù hợp. Sau khi đã chọn xong, nhấn “Next” để tiếp tục.

Lựa chọn ngôn ngữ cài đặt

Màn hình tiếp theo sẽ hiển thị nút “Install now”. Nhấn vào nút này để bắt đầu quá trình cài đặt chính thức của Windows 10. Đây là điểm khởi đầu cho việc sao chép các tệp hệ thống và thiết lập môi trường mới.

Nhấn nút Install

Nếu bạn không có khóa sản phẩm Windows 10 ngay lúc này, đừng lo lắng. Microsoft cho phép bạn tiếp tục cài đặt mà không cần nhập khóa sản phẩm bằng cách chọn “I don’t have a product key”. Bạn có thể nhập khóa sản phẩm và kích hoạt Windows sau khi quá trình cài đặt hoàn tất.

Nhấn chọn mục không có mã khóa

Sau đó, bạn sẽ được yêu cầu chọn phiên bản Windows 10 muốn cài đặt, ví dụ như Windows 10 Home, Pro, Education, v.v. Hãy chọn phiên bản phù hợp với nhu cầu và giấy phép của bạn. Sau khi chọn, nhấn “Next”.

Chọn phiên bản cài đặt Windows 10

Tiếp theo là phần “License terms”, nơi Microsoft trình bày các điều khoản sử dụng. Bạn phải đồng ý với các điều khoản này để tiếp tục. Tích vào ô “I accept the license terms” và nhấn “Next”.

Điều khoản cài đặt

Ở màn hình “Which type of installation do you want?”, có hai lựa chọn chính. Để thực hiện một cài đặt mới và sạch sẽ, hãy chọn “Custom: Install Windows only (advanced)”. Tùy chọn này cho phép bạn quản lý các phân vùng ổ đĩa và đảm bảo hệ thống không bị ảnh hưởng bởi các tệp tin cũ.

Lựa chọn cài đặt Windows

Màn hình “Where do you want to install Windows?” là bước cực kỳ quan trọng. Bạn sẽ thấy danh sách các ổ đĩa và phân vùng hiện có trên máy tính. Hãy cẩn thận lựa chọn phân vùng mà bạn muốn cài đặt Windows 10. Nếu bạn muốn cài đặt sạch hoàn toàn, hãy xóa các phân vùng cũ liên quan đến hệ điều hành trước đó (thường là “Primary” và “System Reserved”) và tạo phân vùng mới hoặc cài đặt trực tiếp lên không gian chưa phân bổ. Sau khi chọn đúng ổ đĩa, nhấn “Next”.

Lựa chọn ổ đĩa cài đặt

Windows 10 sẽ bắt đầu quá trình sao chép các tệp tin và cài đặt hệ điều hành. Màn hình sẽ hiển thị tiến trình với các bước như “Copying Windows files”, “Getting files ready for installation”, “Installing features”, “Installing updates” và “Finishing up”. Quá trình này có thể mất từ 10 đến 30 phút, tùy thuộc vào tốc độ ổ cứng (SSD sẽ nhanh hơn HDD) và hiệu suất máy tính của bạn.

Sau khi quá trình cài đặt cơ bản hoàn tất, máy tính sẽ tự động khởi động lại nhiều lần. Đừng tắt máy trong quá trình này, hãy để hệ thống tự xử lý. Các lần khởi động lại này là cần thiết để áp dụng các thay đổi cấu hình và chuẩn bị cho lần khởi động đầu tiên vào hệ điều hành mới.

Cấu hình lần đầu sau khi cài đặt Windows 10

Sau khi các tệp hệ thống đã được cài đặt và máy tính khởi động lại, bạn sẽ được dẫn đến màn hình cấu hình ban đầu của Windows 10. Đây là lúc bạn tùy chỉnh các thiết lập cơ bản trước khi chính thức sử dụng hệ điều hành.

Màn hình đầu tiên thường là về các cài đặt nhanh. Bạn có thể chọn “Use Express settings” để Windows tự động áp dụng các thiết lập mặc định (thường là các cài đặt liên quan đến quyền riêng tư và dữ liệu). Hoặc, nếu muốn tùy chỉnh sâu hơn, hãy chọn “Customize settings” để điều chỉnh từng mục một theo ý muốn của bạn.

Tùy chọn thiết lập máy tính

Sau đó, bạn sẽ được hỏi về quyền sở hữu máy tính. Nếu đây là máy tính cá nhân của bạn, chọn “I own it” và nhấn “Next”. Lựa chọn này sẽ cấu hình Windows theo hướng cá nhân hóa và quản lý người dùng cá nhân.

Lựa chọn máy tính

Màn hình tiếp theo sẽ yêu cầu bạn đăng nhập bằng tài khoản Microsoft. Nếu bạn muốn sử dụng các dịch vụ của Microsoft như OneDrive, Store, Xbox Live, thì nên đăng nhập. Tuy nhiên, nếu bạn muốn tạo một tài khoản cục bộ truyền thống mà không cần liên kết với tài khoản Microsoft, hãy chọn “Skip this step” (hoặc “Offline account” tùy phiên bản) và nhấn “Next”.

Tài khoản Microsoft

Nếu bạn bỏ qua bước đăng nhập tài khoản Microsoft, Windows sẽ yêu cầu bạn tạo một tài khoản người dùng cục bộ cho máy tính. Nhập tên người dùng, mật khẩu (không bắt buộc) và gợi ý mật khẩu. Sau đó, nhấn “Next”. Tài khoản này sẽ được sử dụng để đăng nhập vào Windows.

Tạo tài khoản đăng nhập

Một màn hình giới thiệu trợ lý ảo Cortana có thể xuất hiện. Cortana là một tính năng hữu ích nhưng không phải ai cũng cần ngay lập tức. Bạn có thể chọn “Not now” để bỏ qua và thiết lập sau nếu muốn sử dụng.

Giao diện Cortana

Cuối cùng, máy tính sẽ thực hiện một số thiết lập cuối cùng trước khi đưa bạn đến màn hình desktop. Quá trình này có thể mất vài phút và hiển thị các thông báo như “Hi”, “Getting things ready for you”, “This might take a few minutes”. Tuyệt đối không tắt máy trong giai đoạn này.

Thiết lập hệ thống

Khi mọi thứ hoàn tất, bạn sẽ được chào đón bởi giao diện màn hình Windows 10 quen thuộc. Lúc này, bạn đã hoàn thành việc cài đặt hệ điều hành và có thể bắt đầu cài đặt các phần mềm, ứng dụng cần thiết, tùy chỉnh máy tính theo ý muốn của mình. Chúc mừng bạn đã cài đặt Windows 10 thành công từ cách cài đặt file iso qua USB boot.

Giao diện Windows 10

Quá trình cài đặt Windows 10 từ file ISO qua USB boot là một kỹ năng cơ bản nhưng vô cùng hữu ích cho mọi người dùng máy tính. Từ việc chuẩn bị một file ISO Windows 10 an toàn, tạo một USB boot chuyên nghiệp, đến việc cấu hình BIOS/UEFI và thực hiện từng bước trong quy trình cài đặt, mỗi giai đoạn đều đóng vai trò quan trọng để đảm bảo hệ điều hành của bạn hoạt động ổn định và hiệu quả. Việc nắm vững cách cài đặt file iso không chỉ giúp bạn tự khắc phục các vấn đề máy tính mà còn mở ra cơ hội trải nghiệm một hệ thống Windows mới mẻ, sạch sẽ. Hy vọng hướng dẫn chi tiết này đã cung cấp cho bạn đầy đủ kiến thức và sự tự tin để tự mình thực hiện thành công.

Vinh Vê Vê

Vinh Vê Vê là một nhà sáng lập Leon-live.com và là một trong những người tiên phong trong lĩnh vực đánh giá (review) công nghệ với 9 năm kinh nghiệm tại Việt Nam.